ورزش و تغذیه مناسب از ابتدای بارداری می‌تواند باعث پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری شود.
به گزارش خبرنگار دکترآنلاین، این روزها تغییر سبک زندگی و الگوی نامناسب تغذیه‌ای منجر به افزایش بیماریهایی مثل دیابت شده است و در این بین شیوع دیابت بارداری مسئله جدی‌تری است که قطعا نیاز به توجه بیشتری دارد.
به همین منظور با نادیا رحیمی، کارشناس واحد سلامت مادران گروه سلامت خانواده و جمعیت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفتگویی در این زمینه انجام دادیم.
دیابت بارداری چگونه بروز پیدا می‌کند؟
دیابت بارداری که از اختلالات مهم دوران بارداری است و بد نیست بدانید برخی افراد تصور می‌کنند فقط زنانی که پیش از بارداری به دیابت مبتلا بوده‌اند، در دوران بارداری این بیماری را تجربه می‌کنند، در حالی که دیابت بارداری نوعی دیابت است که ناگهان در دوران بارداری بروز می‌کند و افزایش سطح گلوکز خون برای اولین بار در طی دوره بارداری تشخیص داده می‌شود.
علت بروز این بیماری در زنان چیست؟
از آنجایی که بدن برخی از زنان نمی‌تواند به مقدار کافی هورمون انسولین تولید کند، به گونه‌ای که نیاز مضاعف بدن در طول بارداری نیز تامین شود، به این بیماری مبتلا می‌شوند.
در واقع اگر بدن نتواند به اندازه کافی انسولین تولید کند، سطح گلوکز درخون بالا رفته و منجر به دیابت می‌شود اما معمولا دیابت بارداری بعد از تولد نوزاد بهبود می‌یابد با این حال ابتلا به این بیماری احتمال ابتلا به دیابت در حاملیگ‍ی‌‍‍‍‍‍‌‍های بعدی یا در آینده را افزایش می‌دهد.
ممکن است بفرمایید چند درصد زنان باردار به این بیماری مبتلا می‌شوند؟
2 تا 7 درصد زنان باردار به این بیماری مبتلا می‌شوند.
چه عواملي خطر ابتلا به ديابت حاملگي را افزايش مي‌‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍دهند؟
- چاقي (نمایه توده بدنی بالاي 30)
- سن بالای 30 سال
- سابقه ابتلا به ديابت حاملگی‌های قبلي
- سابقه خانوادگي ديابت
- وجود قند در ادرار
- سابقه بدنيا آوردن نوزاد با وزن 4 کیلوگرم و بالاتر
- سابقه مرده‌زايي بدون دليل
- سابقه بدنيا آوردن نوزاد دارای ناهنجاری
- بالا بودن فشارخون
دیابت بارداری چه نشانه‌هایی دارد؟
اکثر مبتلایان به دیابت بارداری هیچ‌گونه علامتی ندارند و به همین دلیل آزمایشات تشخیصی این بیماری در همه خانم‌های باردار صورت می‌گیرد اما در صورت وجود دیابت بارداری علامت‌دار نشانه‌های دیابت مانند احساس تشنگی، تکرر ادرار، افزایش اشتها، افزایش وزن، ضعف و ابتلا به عفونت‌های مختلف در فرد مبتلا وجود دارد.
نحوه تشخیص دیابت بارداری چگونه است؟
برای تمام خانم‌های باردار می‌بایست در اولین ویزیت بارداری آزمایش قندخون ناشتا((FBS درخواست شود.
بر اساس نتیجه این آزمایش خانم‌های باردار به چهار گروه طبیعی، پره دیابتیک، مشکوک و دیابتیک تقسیم‌بندی شده و خدمات لازم را دریافت می‌کنند. در افراد پره دیابتیک رژیم غذایی مناسب و ورزش توصیه می‌شود و برای افراد مشکوک تکرار آزمایش توصیه و با توجه به نتیجه آزمایش دوم تصمیم‌گیری می‌شود.
برای تمام خانم‌های باردار غیر دیابتیک (طبیعی و پره دیابتیک) در هفته 28-24 بارداری به منظور غربالگری دیابت بارداری آزمون تحمل گلوکز خوراکی دو ساعته (OGTT) انجام می‌شود و بر اساس نتایج آن اقدام می‌شود.
با توجه به حیطه تخصصی تان چه درمانی را برای دیابت بارداری توصیه می‌کنید؟
1- رژیم غذایی: قدم اول در درمان دیابت بارداری رژیم غذایی با هدف پیشگیری از مصرف زیاد قند خون و فراهم کردن کالری مناسب مورد نیاز برای جنین و مادر است.
میزان کالری مورد نیاز در سه ماهه اول مانند پیش از بارداری و به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 32-30 کالری و در سه ماهه دوم و سوم 38-35 کالری تعیین می‌شود.
البته برای پیشگیری از افزایش و یا کاهش زیاد قندخون لازم است با متخصص تغذیه و پزشک معالج مشورت شود و برنامه غذایی مرتبی وجود داشته باشد.
2- ورزش: ورزش خفیف تا متوسط با تمرکز بر اندام فوقانی و هوازی 4 بار در هفته، 35 تا 40 دقیقه با فواصل استراحت 5 دقیقه‌ای مفید است و ورزش انتخابی باید سبک و بر اساس محدودی‌‌های بارداری باشد اما باید توجه داشت که ورزش نباید برای کاهش وزن باشد.
لازم به ذکر است ورزش مناسب و رژیم غذایی صحیح اثر بیشتری از رژیم غذایی به تنهایی دارد.
3- درمان دارویی: اگر با رژیم غذایی و ورزش قندخون به سطح نرمال نرسد، درمان با انسولین بر اساس وزن و سن حاملگی لازم است اما درمان با داروهای خوراکی پایین‌آورنده قندخون در دوران حاملگی مجاز نیست.
در ضمن خانم‌های باردار نباید از مصرف انسولین طی حاملگی هراس داشته باشند و در افرادی که پس از زایمان بهبود می‌یابند انسولین قطع می‌شود.
آيا ديابت بارداری بعد از زايمان هم باقي مي‌ماند؟
فقط درصد كمي از زنان مبتلا به ديابت حاملگي بعد از زايمان ديابتيك باقي مي‌مانند و به عقيده محققين بيشتر اين زنان قبل از حاملگي دچار ديابت تشخيص داده نشده، بوده‌اند.
اما به هر حال براي اطمينان، بايد حدود 6 تا 12 هفته پس از زايمان برای همه خانم‌های مبتلا به دیابت بارداری، آزمون تحمل گلوکز خوراکی دو ساعته (OGTT ) به صورت نمونه‌گیری قندخون ناشتا و دو ساعته انجام شود.
اگر صحبتی یا نکته‌ای باقیمانده بفرمایید؟
به یاد داشته باشید که ورزش و تغذیه مناسب از ابتدای بارداری می‌تواند باعث پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری شود.
