در سپتامبر2000میلادی ، یکی از بزرگترین نشستهای روسای کشورهای عضو سازمان ملل متحد جهت تعیین بزرگترین اهداف منجر به توسعه جوامع بشری در سالهای آغازین هزاره سوم میلادی شکل گرفت.
سران 192کشور عضو در پایان گردهمائی ، بیانیه ای 8 ماده ای تحت عنوان اهداف توسعه هزار (The millennium development goals (MDGs را ارئه نمودند که رئوس مفاد آن به شرح ذیل است:
1-ریشه کنی فقر و گرسنگی (Eradicate extreme poverty and hunger)
2-تامین آموزش ابتدائی همگانی((Achieve universal primary education
3- برابری جنسی و توانمند سازی زنان(Promote gender equality and empower women)
4-کاهش مرگ و میر کودکان(Reduce child mortality)
5-بهبود سلامت مادران(Improve maternal health)
6-مبارزه با ایدز، مالاریا و دیگر بیماریها(Combat HIV/AIDS , Malaria and other diseases)
7-تضمین پایداری محیط زیست(Ensure environmental sustainability)
8-توسعه مشارکت جهانی برای پیشرفت(Develop a global partnership for development)
در حالی که تنها پنج سال به انتهای برنامه "اهداف توسعه هزاره" باقی مانده است ، نشانه هایی از پیشرفت در دستیابی به اهداف مذکور در بسیاری از کشورها مشاهده میگردد.
محدودیت در دستیابی به اهداف مذکور در برخی کشورها میتواند ناشی از منازعات سیاسی، فقدان مدیریت دولتی کارآمد ، بحرانهای اقتصادی و اجتماعی و عدم دسترسی به منابع کافی باشد.
اثرات جهانی بحرانهای غذائی ، انرژی ، تجاری و اقتصادی بر روی سلامت هنوز به درستی درک نشده است و شاید به حمایتهای همه جانبه و قویتر نهادهای دولتی مرتبط در همه این موارد نیاز باشد.
سوء تغذیه علت زمینه ای یک سوم موارد مرگ کودکان در جهان به حساب می آید. در طی سالهای گذشته افزایش قیمت مواد غذائی از یک طرف و کاهش درآمد خانوار از طرف دیگر خطر سوءتغذیه را بخصوص در بین کودکان دوچندان نموده است.
اگرچه درصد کودکان کمتر از پنج سال مبتلا به کاهش وزن از 25درصد در سال 1990به 18درصد در سال 2005رسیده است اما پیشرفتهای بعدی در جهت کاهش این شاخص چندان قابل دستیابی بنظر نمیرسد.حتی در برخی کشورها درصد شیوع سوءتغذیه افزایش یافته بنحوی که در سال 2005موجبات توقف رشد (Stunted growth) 186میلیون کودک کمتر از پنجسال را فراهم آورده است.
در مجموع مرگ و میر کودکان رو به کاهش است. در سال 2008، کل مرگ کودکان زیر 5 سال به رقم 8/8میلیون نفر رسیده است که در مقایسه با 4/12میلیون مرگ در سال 1990، 30 درصد کاهش را نشان میدهد.
به عبارتی دیگر،MR 5U در سال 2008، 65مورد به ازای 1000تولد زنده بوده که در مقایسه با سال 1990، که شاخص مذکور 90مورد به ازای 1000تولد زنده بوده ،27درصد کاهش را نشان میدهد.
علیرغم کاهش جهانی شاخص مذکور ، بررسی های منطقه ای بیانگر رقم قابل ملاحظه این شاخص در برخی مناطق می باشد. در واقع عمده کاهش در شاخص فوق در کشورهای مرفه اروپائی ، آمریکائی و یا منطقه پاسیفیک غربی رخ داده است.
کشورهای فقیر(Low income) ، باید سرعت کاهش سالیانه شاخص مذکور را از 9/1درصد به 9/10درصد افزایش دهند تا هدف چهارم MDGقابل دستیابی باشد.
کاهش مرگ کودکان تا حد زیادی وابسته به کاهش و یا حذف علل مرگ نوزادان می باشد. در واقع 40درصد مرگ کودکان در دوره نوزادی اتفاق می افتد که در بیشتر موارد شامل نوزادان با سن کمتر از یکهفته می باشد.
با اینکه در بسیاری از موارد مرگ کودکان با در مان خوراکی ORS و یا تجویز آنتی بیوتیک مناسب قابل پیشگیری می باشد اما در حال حاضر اسهال و پنومونی هر ساله جان تقریبا 3میلیون کودک کمتر از 5 سال را در کشورهای فقیر به خطر می اندازد.
بر اساس گزارش WHOدر سال 2005هر ساله نیم میلیون زن که عمدتا ساکن کشورهای در حال توسعه میباشند در نتیجه عوارض بارداری و زایمان می میرند.از بین مناطقWHO ، مرگ مادر در منطقه آفریقا بیشترین(100000/900=MMR) و در منطقه اروپا کمترین میزان(100000/27=MMR)را دارا میباشد.
به عبارتی ساده تر نصف موارد مرگ مادر در منطقه آفریقا و یکسوم آن در منطقه آسیای جنوب شرقی اتفاق می افتد. در سال 2008، روزانه 1000 مادر در نتیجه عوارض بارداری و زایمان نظیر خونریزی زایمانی ، عفونتها ، پرفشاری خون و سقط غیرایمن جان سپردند.
بررسیهای انجام شده در فاصله سالهای 1990تا2005 نشان میدهد کاهش سالیانه 5/5درصدی مرگ مادر جهت دستیابی به هدف پنجم MDGدر هیچ یک از کشورهای عضو سازمان ملل متحد اتفاق نیافتاده است.حتی درکشورهای اروپائی و منطقه پاسیفیک نیز کاهش شاخص مذکور از سرعتی حدود 4/2درصد برخوردار بوده است.
مرگ مادر مهمترین شاخص سلامتی میباشد که تا حد زیادی شکاف بین جوامع فقیر و غنی را چه در داخل یک کشور وچه بین کشورهای مختلف نشان میدهد.
مداخلات مورد نیاز جهت کاهش نرخ مرگ و میر مادران شامل فراهم نمودن زمینه دسترسی همه زنان به شیوه های مطمئن تنظیم خانواده و نیز بهره گیری از مهارتهای مناسب در تمام دوره های بارداری ، تولد و پس از زایمان می باشد.
بدیهیست فراهم نمودن امکانات اورژانسی جهت استفاده در بارداریهای عارضه دار جزء اساسی مهارتهای فوق الذکر میباشد.
ختم بارداری توسط پرسنل ماهر بهداشتی در تمام دنیا رو به افزایش است. این مسئله بخصوص در منطقه مدیترانه شرقی به وضوح دیده میشود. از این منظر در منطقه آفریقا هیچ پیشرفتی دیده نشده است. در واقع 50درصد زنان منطقه آفریقا و جنوب شرق آسیا هنوز به شخص ماهر جهت زایمان دسترسی ندارند.
در سال 2008، تنها 63درصد مادران در کشورهای در حال توسعه توسط شخص دوره دیده زایمان کرده اند.
مراقبتهای پیش از بارداری نقش بارز و اساسی را در سلامت مادران ایفا میکند که قسمت مهم آن شامل پیشگیری و درمان ایدز و مالاریا ، تشخیص و درمان به موقع اکلامپسی ، فقر آهن و کمبود اسیدفولیک میباشد.
کمبود ریزمغذیهائی نظیر آهن و اسید فولیک در ممالک با درآمد اندک و متوسط شایع میباشد. با اینحال کمتر از نصف زنان باردار در تمام دنیا حداقل 4  بار در دوران بارداری مورد معاینه قرار میگیرند.
شیوع استفاده از روشهای پیشگیری از بارداری(Contraceptive Prevalence Rate) در ممالک رو به توسعه از 50درصد در سال 1990 به 62درصد در سال 2005 رسیده است. با اینحال هنوز نیازهای برآورده نشده برای تنظیم خانواده(Unmet need for family planning) از مسائل مهم در حوزه تنظیم خانواده به شمار میرود. بعنوان مثال بررسیهای انجام شده در فاصله سالهای 2000تا2008   حکایت از عدم دسترسی 24درصد زنان آفریقائی از شیوه مناسب جهت تاخیر و یا توقف بارداری دارند.
در سال 2008،  215میلیون زن در سراسر دنیا بطور ناخواسته و تنها بدلیل عدم دسترسی به شیوه مناسب پیشگیری از بارداری متحمل بارداری شده اند.
از طرفی باروری نوجوانان(زنان 15تا19سال) که AFRنامیده میشود در فاصله سالهای 2000تا2007 ،  47 مورد به ازای هر 1000زن نوجوان بوده که در بین مناطق WHO ، آفریقا با  میزان118 AFR= از بیشترین میزان برخوردار بوده است. لازم بذکر است این شاخص در آفریقا 10برابر بیشتر از AFRدر منطقه پاسیفیک غربی بوده است.
 
اما اینکه چه عواملی در دسترسی زنان به شیوه های مطمئن تنظیم خانواده دخالت صریح دارند شاید بتوان به 2 عامل عمده ذیل اشاره کرد:
1-فقدان امکانات و تسهیلات مناسب مشاوره تنظیم خانواده
2-ناکافی بودن خدمات مناسب تنظیم خانواده برای زنان نوجوان
آخرین مطالعات حکایت از روند رو به کاهش ابتلا به سل در تمام دنیا دارد. شاخص ابتلا به سل در سال 2008 ، 140 در صدهزار  گزارش شده است. از طرفی تشخیص موارد جدید سل اسمیر مثبت از 40 % در سال 2000  به 62% در سال 2008  رسیده است.
لازم بذکر است تقریبا 50 % موارد ابتلا به سل در منطقه آفریقا گزارش شده است.
میزان موفقیت درمان سل نیز از 69 %در سال 2000 به 86% در سال 2008رسیده است. در سال 2007 ، نیم میلیون مورد سل مقاوم به چند دارو گزارش شده است که  85% آن تنها ساکن 27 کشور بوده اند.
در فاصله سالهای 2000 تا 2008 ، موارد جدید ابتلا به HIV ، 16% کاهش یافته است که شاید بزرگترین علت آن بکارگیری موفق شیوه های پیشگیری از HIV باشد. در سال 2008 ، 7/2 میلیون مورد جدید ابتلا به HIV و 2میلیون مرگ ناشی از ایدز گزارش شده است.
در سال 2008 ، 45% زنان باردار HIV مثبت مورد درمان آنتی ویرال قرار گرفتند . این میزان 10% نسبت به سال 2007افزایش داشته است.
در فاصله سالهای 1990 تا 2008  ، درصد جمعیت صاحب آب آشامیدنی سالم از 77 % به 87% افزایش پیدا کرده است. این میزان بهبودی آب آشامیدنی در تمام دنیا مطابق با هدف هفتم توسعه هزاره میباشد.سهم مناطق اروپائی ، آمریکائی و پاسیفیک غربی در این افزایش بیش از سایرین میباشد.
در سال 2004بیماریها و آسیبهای غیرواگیر مسبب 33میلیون مرگ  در دنیا شده اند ومطمئنا در آینده این میزان بیشتر نیز خواهد شد. کنترل مهمترین عوامل خطر آسیبهای مذکور که شامل مصرف تنباکو ، تغذیه غیربهداشتی، کم تحرکی و مصرف الکل میباشند طبعا موضوعی نیست که نظام سلامت به تنهائی بتواند عهده دار آن گردد و سایر نهادهای سیاستگذار نیز باید در آن دخیل باشند.
آنچه مسلم است نقش کلیدی و منحصر به فرد نظام سلامت در دستیابی به اهداف توسعه هزاره می باشد. سیاستگذاری مناسب در این حوزه ضمن دایرنمودن سازمانهای ذیربط، بهبود دسترسی به امکانات و افزایش کیفیت آنها، افزایش دسترسی به امکانات تشخیصی مناسب تر ، کنترل مناسبتر عفونتها و تقویت فرهنگ مناسب استفاده از دارو تا حد زیادی می تواند جوامع را در رسیدن به اهداف توسعه هزاره یاریگر باشد.
بعلاوه بحرانهای اقتصادی و تجاری نیاز اضطراری به تقویت خدمات حوزه سلامت را بیش از پیش عیان میسازد. مردم نیازمند در صورت تداوم بحرانهای اقتصادی هرگز به خدمات مورد نیاز دست نخواهند یافت و یا قادر به درمان بیماری خود نخواهند بود.