ناتواني جنسي در زنان

تعادل هورموني نقش حياتي در ايجاد حفظ سلامت ايفا مي‌كند. تنها نامتعادل بودن يكي از هورمون‌ها مي‌تواند پيامدهاي منفي و شديدي روي خلق و خو، وزن، انرژي، سطح اضطراب و توان توليدمثلي داشته باشد.

با بررسي تست‌هاي زير مي‌توان اين اختلالات هورموني را بررسي كرد:

LH / FSH / پروژسترون (Prog) / استروژن / AMH / پرولاكتين / DHEASO4 / تستوسترون / هورمون‌هاي تيروئيدي:

LH / FSH : اين دو هورمون در غده هيپوفيز توليد مي‌شوند و چرخه قاعدگي و تخمك‌گذاري را تنظيم مي‌كنند.

افزايش LH در اواسط دوره ماهيانه منجر به تحريك تخمك‌گذاري مي‌شود تا باعث افزايش پروژسترون گردد.

افزايش FSH هم در اواسط دوره ماهيانه به توليد تخمك كمك مي‌كند و با اثر بر فوليكول‌ها موجب تحريك ترشح استروژن مي‌شود.

افزايش بيش از حد هر كدام باعث كاهش عملكرد تخمدان و عدم تخمك‌گذاري مي‌شود. بهترين زمان انجام آزمايش، روز دوم يا سوم پريود مي‌باشد.

پروژسترون: در نيمه دوم قاعدگي بعد از آزاد شدن تخمك افزايش مي‌يابد و اگر لقاح اتفاق بيفتد افزايش آن ادامه دارد و جداره رحم ضخيم مي‌شود. درغيراينصورت ميزان پروژسترون كاهش مي‌يابد و جداره رحم در طي قاعدگي فرو مي‌ريزد. استرس از قوي‌ترين و مهمترين علل ابتلا به كمبود پروژسترون در بيشتر افراد است. علايم كمبود پروژسترون، اختلالات قاعدگي، سندرم پلي كيستيك ، ناباروري، خشكي پوست و شكنندگي ناخن و جوش‌هاي پوستي، افسردگي و چاقي مي‌باشد. افزايش آن در برخي از كيست‌هاي تخمدان ديده مي‌شود.

استروژن: استروژن در تخمدان‌ها توليد مي‌شود و باعث رشد دستگاه تناسلي زن و ايجاد صفات زنانه مي‌شود. علاوه بر اين عامل مهمي در افزايش مقاومت استخوان و سلامت قلب و عروق در زنان است. اين هورمون در افراد با سيكل‌هاي غيرطبيعي و افراد با علايم يائسگي بررسي مي‌شود. افزايش آن در موارد بلوغ زودرس دختران، بزرگ شدن پستان‌ها در مردان و تومورهاي تخمدان ديده مي‌شود و كاهش آن در سندرم پلي‌كيستيك ديده مي‌شود.

AMH: هورموني كه توسط فوليكول‌هاي در حال رشد (حاوي تخمك) توليد مي‌شود. از اين رو شاخصي از تعداد و كيفيت تخمك‌هاي در حال توليد مي‌باشد و در تمام طول سيكل قاعدگي ثابت است. AMH يكي از تست‌هاي مهم در ارزيابي ناباروري است. افزايش آن در تشخيص PCOS كمك‌كننده است و كاهش آن با افزايش ريسك سقط جنين همراه است و يكي از نشانه‌هاي يائسگي زودرس در زنان جوان است.

پرولاكتين (PRL): اين هورمون از هيپوفيز ترشح مي‌شود و در طي دوران حاملگي و شيردهي افزايش مي‌يابد كه نقش اصلي آن پيش بردن شيردهي (توليد شير از پستان) است. افزايش پرولاكتين خون مي‌تواند منجر به اختلالات قاعدگي و ناباروري در خانم‌ها شود. ميزان بالاي پرولاكتين توليد هورمون‌هايي كه سبب تخمك‌گذاري مي‌شود را مهار مي‌كند. بهترين زمان آزمايش، صبح هنگام 2 ساعت بعد از بيداري و بدون استرس مي‌باشد و حداقل طي 12 ساعت اخير تماس جنسي و تحريك سينه اتفاق نيفتاده باشد.

DHEA-SO4: اين آزمايش براي ارزيابي عملكرد غده آدرنال براي كمك به تعيين علت بروز صفات مردي در زنان و يا بلوغ زودرس پسران و هنگامي كه زن موي صورت و بدن اضافي (پرموئي)، آكنه، اختلالات قاعدگي دارد، درخواست مي‌شود. DHEA-SO4 خصوصيات ثانويه جنسي مردانه را در بلوغ توسعه مي‌دهد.

تستوسترون: غده هيپوفيز ميزان تستوسترون را در بدن كنترل مي‌كند و در زنان در تخمدان‌ها توليد مي‌شود و بر روي مغز، استخوان‌ها و حجم عضلات، ميزان انرژي، بافت‌هاي تناسلي و عملكرد جنسي تأثير مي‌گذارد. در خانم‌ها ميزان تستوسترون به دلايل زير بررسي مي‌شود:

بررسي علت به وجود آمدن علايم ثانويه مردانه در زنان مثل موي زايد، كلفت شدن صدا و بررسي علت عادت ماهيانه نامنظم. افزايش تستوسترون در خانم‌ها مي‌تواند به علت PCOS و يا سرطان تخمدان باشد و كاهش آن مي‌تواند به علت غيرفعال بودن غده هيپوفيز و يا كاهش عملكرد تخمدان باشد.

هورمون‌هاي تيروئيدي: كم‌كاري و پركاري تيروئيد با وجود اينكه ضد هم هستند اما در عمل هر دو مي‌تواند موجب ناتواني زنان در تخمك‌گذاري و نازايي آنان شود. همچنين دو فاكتور خود ايمني در تيروئيد عبارتند از آنتي‌تيروگلوبولين آنتي‌بادي و آنتي ميكروزمال آنتي بادي (Anti-TPO) مي‌توانند مانع لقاح تخمك شوند.

ناتواني جنسي در مردان:

ناتواني جنسي طيف گسترده‌اي از مشكلات جنسي از جمله اختلال نعوظ و انزال زودرس و نداشتن ميل جنسي و ... را شامل مي‌شود.

اساس ارزيابي اختلال جنسي در مردان، مشاهده باليني توسط پزشك و همچنين انجام يكسري آزمايشات شامل اندازه‌گيري قند خون، بررسي هورمون‌هاي جنسي و‌آناليز اسپرم مي‌باشد.

قند خون: با بررسي قند خون مي‌توان به بيماري قند (ديابت) پي برد. بيماري قند ايجاد ضايعات عروقي و عصبي كرده و هجوم جريان خون به داخل آلت را در هنگام تقاضاي جنسي مختل نموده و باعث ناتواني جنسي مي‌شود.

هورمون‌هاي جنسي:

FSH: اين هورمون به ساخت اسپرم كمك مي‌كند. هورمون FSH در آقايان بر روي لوله‌هاي اسپرم‌ساز تأثير مي‌گذارد و باعث تحريك ساخته شدن اسپرم مي‌شود.

LH: اين هورمون باعث تحريك توليد تستوسترون مي‌شود كه نقش مهمي در توليد اسپرم دارد. آزمايش LH جهت بررسي تعداد اسپرم در آقايان انجام مي‌شود.

تستوسترون: تستوسترون هورمون مردانه است كه بر روي ويژگي‌هاي جنسي تأثير مي‌گذارد. اين هورمون در زمان بلوغ افزايش مي‌يابد و باعث كلفت شدن صدا و بزرگ شدن ماهيچه‌ها و رشد موي صورت و بدن و توليد اسپرم مي‌شود.

ازمايش تستوسترون جهت بررسي ناباروري در مردان و مشكلات جنسي و اختلال نعوظ انجام مي‌شود و كاهش تستوسترون مي‌تواند منجر به كاهش اسپرم شود.

پرولاكتين: هورمون پرولاكتين باعث مهار ترشح تستوسترون مي‌شود و در نتيجه با افزايش پرولاكتين در مردان ميل جنسي كاهش پيدا مي‌كند و بر روي توليد اسپرم اثر مي‌گذارد.

آزمايش آناليز اسپرم (Semen Analysis): ارزيابي مايع مني يكي از آزمايشاتي است كه در تشخيص علت ناباروري مردان به پزشك كمك مي‌كند. در اين آزمايش نه تنها تعداد اسپرم‌هاي موجود در مايع مني بلكه شكل آنها و تحرك آنها را نيز نشان مي‌دهد.

نمونه بايد در فاصله زماني 5-2 روز پس از آخرين نزديكي جمع‌آوري شود و نمونه بايد در فاصله بسيار كوتاه (حداكثر 15 دقيقه) مورد آزمايش قرار گيرد.